Na een lang implementatieproces is het eindelijk zo ver. Vanaf 1 januari 2021 wordt de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet van kracht. De beslagvrije voet als absolute ondergrens zal beter worden geborgd. Bovendien gaat er een beslagvrij bedrag voor bankbeslag gelden. Het ontstaan van nieuwe schulden door de wijze van invordering van schulden wordt hiermee aan banden gelegd.

Te lage beslagvrij voet
Het absolute bestaansminimum zou robuust moeten zijn, maar dat is het in de praktijk niet. In zo’n 75% van de gevallen blijkt de beslagvrije voet te laag vastgesteld. Nieuwe schulden ontstaan, de ene schuld wordt vervangen door een andere, met allerlei extra kosten van dien.
De lage vaststelling van de beslagvrije voet heeft vooral te maken met het ontbreken van informatie om de beslagvrije voet correct te berekenen. De beslagvrije voet is wel van zo’n 14 gegevens afhankelijk en de debiteur is degene die dit moet aanleveren.
En zoals we weten heeft het hebben van schulden grote invloed op het denken en handelen van mensen. Zelfs als mensen weten dat ze te weinig ontvangen kan het in actie komen en de juiste stappen zetten zeer moeizaam verlopen. Dit wordt bevestigd door wetenschappelijk onderzoek over schaarste en geldstress en beperkt ‘doenvermogen’.

Vereenvoudiging
De vereenvoudiging van de beslagvrije voet wordt gerealiseerd door zo min mogelijk afhankelijk te zijn van informatie van de debiteur. Aan de hand van informatie uit de Basisregistratie persoonsgegevens en de Polisadministratie kan in de meeste gevallen de beslagvrije voet worden berekend.

De wijze waarop de beslagvrije voet wordt berekend hangt af van de hoogte van het inkomen. Er worden drie inkomensgroepen en daarmee drie berekeningswijzen onderscheiden.

1. Laag inkomen
Bij een inkomen lager of gelijk aan de toepasselijke bijstandsnorm is de beslagvrije voet gelijk aan 95% van het netto inkomen incl. vakantietoeslag. Dit berekent dat 5% van het inkomen beschikbaar is voor beslag of verrekening.

2. Midden inkomen
Belastbaar inkomen waarbij wel recht op toeslagen bestaat, maar vanwege de hoogte van het inkomen niet volledig. In deze inkomensgroep is de beslagvrije voet gelijk aan 95% van de toepasselijke bijstandsnorm incl. vakantietoeslag verhoogd met een compensatiekop die afhangt van de leefsituatie en de hoogte van het bruto jaarinkomen. De compensatiekop is bij benadering gelijk aan de afbouw van de toeslagen (huurtoeslag, zorgtoeslag en kindgebonden budget) die men vanwege de hoogte van het inkomen minder ontvangt. In de rekentool staan hiervoor ingewikkelde formules, zoals: (95% x B) + (((C – D) / 12) x E) + ((H x C2 + I x C) – J) + (((C – D) / 12) x K).

3. Hoog inkomen
Het belastbaar inkomen is zodanig hoog dat nagenoeg geen recht op toeslagen bestaat. Voor deze inkomensgroep geldt dat de beslagvrije voet gelijk is aan 95% van de toepasselijke bijstandsnorm incl. vakantietoeslag verhoogd met een vast bedrag, de zogenaamde maximale compensatiekop. Dit levert de volgende vaste bedragen op.

 

 

Leefsituatie	Beslagvrije voet
Alleenstaande	€ 1661,40
Alleenstaande met kind(eren) jonger dan 18 jaar	€ 1779,52
Gehuwden zonder kinderen jonger dan 18 jaar	€ 2199,34
Gehuwden met kind(eren) jonger dan 18 jaar	€ 2317,45

 

 

Bijzonderheden
Zonder in detail te treden nog een aantal bijzonderheden:

• Voor dak- en thuislozen zal een lagere beslagvrije voet gaan gelden van 47,5% echtparennorm (per 1 januari 2021: € 729,76). Na inzage in zijn leefsituatie en bronnen van inkomsten kan hij aanspraak maken op de ‘normale’ beslagvrije voet.
• Bij woonkosten hoger dan € 828,66 kan de beslagvrije voet op verzoek voor een periode van zes  maanden met het meerdere worden verhoogd. Dit kan nog met een extra periode van zes  maanden worden verlengd onder voorwaarde dat de vordering in deze periode kan worden voldaan.
• Er is een hardheidsclausule: Op verzoek kan de kantonrechter de beslagvrije voet tijdelijk verhogen voor uitzonderlijk hoge noodzakelijke en niet (deels) via andere wegen te verlagen kosten.

 

Beslagvrij bedrag bankbeslag
Per 1 januari 2021 wordt ook een beslagvrij bedrag voor bankbeslag ingevoerd. De volgende bedragen zijn vrijgesteld van beslag:

Leefsituatie	Beslagvrije voet
Alleenstaande	€ 1661,40
Alleenstaande met kind(eren) jonger dan 18 jaar	€ 1779,52
Gehuwden zonder kinderen jonger dan 18 jaar	€ 2199,34
Gehuwden met kind(eren) jonger dan 18 jaar	€ 2317,45

De Wet herziening beslag- en executierecht regelt naast een betere bescherming bij bankbeslag ook een betere bescherming bij beslag op inboedel. Dit onderdeel is ingevoerd per 1 oktober 2020. 

Goed nieuws

De Wet vereenvoudiging beslagvrije voet en de Wet herziening beslag- en executierecht zijn een enorme verbetering voor de positie van de schuldenaar. Schulden zullen minder hoog oplopen en de financiële situatie zal eerder stabiel zijn waardoor een schuldregeling sneller tot de mogelijkheden behoort. Misschien zien ze het zelf niet, maar deze wetgeving is overwegend ook goed nieuws voor schuldeisers. Er zullen minder snel nieuwe schulden ontstaan door de wijze van invordering. Bij minder hoog oplopende schulden zullen schuldeisers eerder en een groter deel van de rekening betaald krijgen.